Amerikan Savaşı Vietnam 1960 - 1975

Irak, Amerikan savaslarinin ilki degil.
1960-1975 döneminde de dünya ABD'nin Vietnam savasina tanik olmustu. Ayni zamanda da o güne kadar görülmemis bir baris hareketine... Bugün Vietnamlilar o savasi “Amerikan Savasi“diye hatirliyor, öyle bahsediyorlar.
O savasta yer alan Vietnamli köylülerin ve piyade askerlerin gözünden savasin kisa hikâyesini okuyacaksiniz bu kitapta. Vietnam halkinin direnisi Türkiye'de de emperyalizme karsi mücadelenin simgesi olmustu. Bugünden bir bakisla Vietnam'i hatirlatmak isledik. Diger yandan o yillarda ya çok küçük yasta ya da henüz dogmamis yeni kusaklar var bugün. Iste asil onlar için bu kitap: Vletnam'da ne olmustu? Neden olmustu, savas nasil sona erdi? Vietnamlilar savasi nasil hatirliyor? Bu sorulara savasin dogrudan taniklarindan yanitlar getiren basarili bir belgesel sunuyor Jonalhan Neale.
(Arka Kapak)
Vietnamlilar bu savasa “Amerikan Savasi“ diyor. Amerika'da ise “Vietnam Savasi“ deniliyor. Bu kitap, savasta yer alan köylülerin ve Amerikan erlerinin gözünden bu savasin kisa hikâyesini anlatiyor.
Ikinci Dünya Savasi sona erdiginde Vietnam bir Fransiz sömürgesiydi. O dönemde Vietnam Komünist Partisi Fransizlara karsi dokuz yillik bir gerilla mücadelesi verdi. 1954'te bir baris antlasmasiyla Vietnam ikiye bölündü. Kuzey Vietnam, Rusya ve Çin'le müttefik olan “komünist“ bir diktatörlük haline geldi ve Güney Vietnam ABD'nin müttefiki olan bir özel kapitalist diktatörlük oldu. Bazi komünistler geride, Güney Vietnam'da kaldilar. Güney hükümeti onlara baski uyguladi ve onlar da 1959'da Vietkong veya Ulusal Kurtulus Cephesi diye bilinen örgütlenme ile bir köylü ayaklanmasi baslattilar. 1965'te komünistler Güney Vietnam'da iktidari alacak gibi görünüyordu ve ABD bunu engellemek için Vietnam'a çok sayida asker göndermeye basladi.
Bu savas hakkinda onca kitap varken neden bir yenisi daha?
Savasin çesitli yanlari üzerinde duran birçok kitap yazildi ve büyük bir kismi da gayet faydali eserler. Bu kitap kisa bir tarihsel anlati içinde onlarin sentezini yapmak ve bir yandan olaylarin gelisimini anlatirken diger yandan da ne oldugu hakkinda bir fikir olusturmak amacini tasiyor. Özellikle savas yillarini görmemis olan yeni aktivist kusagi için yazildi.
Ancak benim için önemli olan iki okur kitlesi daha var. Biri Amerika'daki savasa katilmis, ona karsi çikmis veya ikisini birden yapmis yüz binlerce insanin olusturdugu Vietnam kusagi. Onlarin yasadiklarini dogru olarak yansitan bir kitap yazmaya çalistim. Diger okur kitlesi ise Vietnam'da. Çok sayida genç Vietnamli geçmiste verilen gerilla savasina derin bir sempati besliyor, fakat savasin kazanilmasiyla isbasina gelen yozlasmis hükümet tarafindan ezildiklerini hissediyorlar. Umarim bu kitap onlar için de bir anlam ifade eder.
Bu kitapta iki taraf da söz aldi ve öncelikle tabanin sesine kulak verildi. Burada Vietnamli köylülerin, Amerikali askerlerin ve Amerikali protestocularin ne yaptigi ve nasil hissettigi anlatiliyor. Ne hissettiklerine daha az aldirsam da, her iki taraftan generallerin ve politikacilarin ne yaptigini da yazdim. Savas ile ABD'deki irksal iliskiler arasindaki baglantilari incelemenin yani sira, hem Amerika ile Vietnam arasindaki, hem de tek tek her iki ülkedeki sinif mücadelelerini de ele aldim.
Birçok yazar sinif mücadelesi ile uluslararasi iliskileri birbirinden ayirir. Biri iç politikadir, digeri dis politikadir. Birçoklarina göre bunlar farkli dünyalarda bulunur. Bu kitap ise her zaman sinif mücadelelerinin iç ve dis iliskileri nasil etkiledigine bakmaktadir.
Dolayisiyla, Vietnamlilarin ne için savastiklari hakkinda yazilmis olan Birinci Bölüm, Güney Vietnam'da bir yanda toprak agalari ve isadamlari tarafindan desteklenen bir hükümetle, diger yanda yoksul ve topraksiz köylüler tarafindan desteklenen bir gerilla ordusu arasindaki sinif mücadelesini açiklamakla ise basliyor. Her iki taraf için de bu, ulusal bagimsizliktan çok toprak için yapilan bir savasti.
Ama bu kadar da basit degil. Komünist liderlerin kendileri de toprak agalarini