Canlı Bomba Sosyolojisi

Isyan ve itaat üreten Bati hükümranligi, barindirdigi modern ve küresel degerler içinde “kayitsiz kabul” ve “radikal reddetme” seklinde iki tepki dogurmaktadir. Radikal reddetme, modern sistemin ürettigi muhalefet alanini sosyalist, milliyetçi ve dinî ideolojiler altinda sekillenen baskaldiri hareketleri vasitasiyla giderek genisletmektedir. Küresel ölçekte görünüm kazanan dini görünümlü terör, diger sosyal dinamikler yaninda, bu muhalefet alaninin bir parçasi olarak okundugunda çok daha anlasilir hale gelmektedir.Din ve terör iliskisini canli bomba eylemleri ekseninde anlamaya ve açiklamaya çalistigimiz bu arastirmada, yukarida öne sürülen genel perspektiften hareketle, konuyla ilgili problemler “sosyal siddet türü olarak terörizm”, “dini kullanan terörün entelektüel tabani olarak köktencilik teorileri” ve “teoriden pratige canli bomba eylemleri” seklinde üç analiz seviyesi içinde incelenmeye çalisilmistir. Insanoglunun icat ettigi en eski akilli bombalar olarak, canli bomba eylemleri, klasik dönemde Yahudi Zealot-Sikârîler ve Nizârî-Ismailî Hashâsîler tarafindan kullanilirken; Japon Kamikazeler ise bu tarz eylemlerin modern dönemdeki örnekleridirler. Orta Dogu'da, 1980 sonrasi dönemde Hizbullah'in Güney Lübnan'daki eylemleriyle ortaya çikan çagdas canli bomba terörizmi, her seyden önce anlasilmasi gereken bir problemdir. Bu anlasilma sürecine katki sagladigi oranda basarili olacagina inandigimiz arastirmamiz, kendine özgü bir canli bomba eylemi tanimi ileri sürmektedir. Buna göre, canli bomba eylemi; “bütün sosyal katmanlardan gelebilen, dinin ideolojik yorumuna dayali mesrulastirma anlatilarindan gücünü alan; fakat daima siyasî hedefi olan, bir örgütsel yapinin destegine dayali, askerî ya da sivil hedefler kullanmak suretiyle; isgal, baski ve zulüm kavramlariyla tanimlanan düsmana karsi, kendi yok olusunu kendi eliyle siddete dönüstürerek varlik mesaji veren saldiri tipidir”.