Çokkültürcülük Bir Yurttaşlık Tasarımı

Kültürel çesitlilik olgusu ve özellikle göçlerden sonra olusan azinlik gruplar, bugün Bati Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerindetoplumsal ve siyasal gerilimlerin nedenlerinden biri olarak karsimiza çikiyor. Azinliklar, bir potada eritilmeye uzun süredirdireniyorlar; kültürlerinin, dillerinin, dinlerinin, yasam tarzlarinin, degerlerinin, kisacasi kimliklerinin, taninmasi, kamualaninin bir parçasi haline gelmesi için, dört koldan mücadele veriyorlar. Çokkültürcülük iste bu çesitliligi açiklama,kavramlastirma ve siyasete dahil etme girisimlerinden biri olarak özellikle yirminci yüzyilin son çeyreginde beseri bilimler vesiyaset literatüründe kendine önemli bir yer edindi, çokça tartisildi ve farkli ülkelerde hayata geçirilmeye çalisildi.Günümüzde ise birçok Bati ülkesinin çokkültürcü siyasetlerden ve siyasalardan geri adim attigi görülüyor veçokkültürcülügün artik iflas ettigi, “öldügü” kanisi yayginlasiyor. Bu kaninin yayginlasmasinda, Bati'da uzun mücadelelerinsonucunda ve büyük bedeller ödenerek elde edilen demokratik kazanimlarin yitirilmesinden duyulan kaygilarin ve bubaglamda, özellikle 11 Eylül saldirilariyla belirgin hale gelen yeni küresel siyasal iklimde, Islam'in, Müslüman kimliginin vebatili Müslüman göçmenlerin bir siddet kültürüyle iliskilendirilmesinin de payi büyük.Böyle bir iklimde çokkültürlülük olanakli mi? Çokkültürcü siyasetlerin yirmi birinci yüzyilda yeri var mi? Farkliliklari yoksaymayan, dislamayan intibak biçimleri mümkün olabilir mi? Devletler etnik, dinsel, kültürel ve diger azinliklari karsisindatarafsiz kalabilir mi ve kalmali midir? Sekülerizm, demokratik kazanimlar ve normlar ile bagdasan modern bir yurttaslikanlayisinin gerekli kosulu mudur? Devletin etnik-dinsel azinliklariyla daha olumlu iliskiler kurmasina imkan taniyacak, baskatürlü bir sekülerizm mümkün mü? Sekülerizm “ilimli” olabilir mi? Yerli ve mazbut halklarin olusturdugu azinliklar ilegöçlerden sonra ortaya çikan azinliklar ayni kefeye konabilir mi?Alaninda sayili uzmanlardan biri olan Tariq Modood, Çokkültürcülük: Bir Yurttaslik Tasarimi basligini tasiyan buçalismasinda, iste bu ve benzeri sorularin yanitlarini ariyor. Bati Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde var olan siyasaörneklerinden, Müslümanlarin bu ülkelerde karsilastiklari ayrimcilik ve Islamofobi gibi somut durumlardan hareketle ve JohnRawls, Will Kymlicka, Charles Taylor, Bhikhu Parekh gibi düsünürlerin çokkültürcülük anlayislariyla hesaplasmasinin ürünüolan, çagdas bir siyasal çokkültürcülügün ve inceltilmis bir çokkültürlü yurttaslik tasariminin taslagini sunuyor.