Ekonomik Çelişkiler Sistemi ya da Sefaletin Felsefesi

Proudhon, 1846'da Sefaletin Felsefesi'ni yazarak bütün simsekleri üzerine çekti. Öncelikle din karsiti beyanlariyla “saygi deger“ insanlari soke ediyordu. Ona göre, dünyanin içinde bulundugu durum, iyiliksever bir Tanri'nin varligini teyit etmek söyle dursun, insani “Tanri kötüdür“ kanaatine vardiriyordu. “Dinde Tanri, politikada Devlet, ekonomide Mülkiyet; iste, kendine yabancilasmis insanligin kendi elleriyle teslim oldugu ve günümüzde artik reddetmesi gereken üçlü biçim budur“ diyordu. Statik sonuçlara, nihaî yanitlara güvenmeyen, bilinçli bir anti-sistematik düsünür olan Proudhon, Sefaletin Felsefesi'nde, Marksist politik eylem vurgusunun karsisina anarsist ekonomik eylem idealini koyar. Marx'in, Proudhon'a cevabi olan Felsefenin Sefaleti yaygin bir okur kitlesine ulasmisken, bu eserin referansini olusturan Sefaletin Felsefesi bugüne degin gün isigina çikmamisti. Simdi bu eserin, çok uzun zaman sonra da olsa Türkçe yayimlanmis olmasi, günümüzde de devam eden politik saflasma ve tartismalarin 19. yüzyildaki arka planini gözler önüne sermektedir. (Tanitim Bülteninden)