Geleneksel Algıdan Gerçekliğe Hacı Bektaşi Veli Tarihsel Bir Yaklaşım

Haci Bektas Velî, kültür ve medeniyet tarihimiz içerisinde çok önemli yeri olan büyük bir sahsiyettir. O, tipki Ahmed Yesevî, Mevlânâ ve Yunus Emre gibi, Anadolu cografyasinin dinî ve kültürel hayati üzerinde yüzyillar boyunca etkili olmus ve Anadolu insanini ciddi bir sekilde yönlendirmistir. Bu yüzden sadece Anadolu cografyasi üzerinde degil, Anadolu disinda Balkanlar gibi yakin cografyalarda da ayni sekilde etkileri, yüzyillar boyunca genis halk kitleleri ile toplum kesimleri üzerinde görülmüs ve halen de görülmektedir. Ayrica onun yasamis oldugu dönem üzerinden yüzyillar geçmis olmasina ragmen hâlâ degisik çevreler, onun fikir ve düsünceleri ile ortaya koydugu din anlayisini, degisik boyutlariyla ve zaman zaman farklilasan bir dil ve söylemle yeni kusaklara aktarmaktadirlar.Haci Bektas Velî'nin düsünce dünyasi, Islam'i yorumlayis biçimi ve önemli ölçüde kendisinden sonra tesekkül etmis olan Bektasîlik ile ilgili ülkemizde daha önce bazi çalismalar yapilmis, degisik eser ve makaleler yayinlanmis ve bu çerçevede birbirinden çok farkli, hatta birbiriyle çelisen bakis açilari ileri sürülmüstür. Ne var ki bilimsel anlamda ortaya konan yöntemsel bazi yanlislardan dolayi, konunun yeterince aydinlatilmis oldugu pek söylenemez. Bu yüzden bilimsel anlayisi öne çikararak, özellikle Haci Bektas Velî'nin yasadigi dönem ve içinde bulundugu kosullari tarafsiz bir sekilde degerlendirmeye ihtiyaç oldugu ortadadir. Zira Haci Bektas Velî'nin yasadigi dönem ve içinde bulundugu kosullar göz önünde bulundurulmadan yapilan degerlendirmelerin, ciddi tarihsel ve kültürel sorunlara yol açtigi görülmektedir. Bu yöntem, onun saglikli ve dogru bir sekilde anlasilmasina katki saglayacaktir.