İşletme Hastalığına Tutulmuş Toplum

Otuz yili askin bir süredir çalismanin örgütlenmesinde esasli bir dönüsüm yasandi. Esneklik ilkesi ve ag imgesi etrafinda sekillenen yeni yönetim paradigmasi, risk istahiyla ve mütesebbis ruhuyla sürekli beseri sermayesini artiran bir isçi tipi olusturmayi hedefliyor. Üstelik bu paradigma artik sadece isyerini ve çalisma yasamini degil; benligimizi, gündelik yasamimizi ve toplumsal kurumlari da biçimlendirmeye basladi. Fransa'nin saygin klinik sosyologlarindan olan Vincent de Gaulejac, Isletme Hastaligina Tutulmus Toplum'da "isletme ideolojisi" ve "yönetsel tahakküm" olarak kavramsallastirdigi bu paradigmanin yarattigi bireysel ve toplumsal tahribati ele aliyor. Isletme, araçlarin, prosedürlerin, bilgi-iletisim araçlarinin arkasinda isleyen dünya görüsü ve inanç sistemi olarak bir yanilsamayi sürdürüyor, bir hâkimiyet projesini gizliyor. Bu ideolojinin temelinde her seyi ölçülebilir hale getirmeyi amaçlayan bir nesnelcilik, örgütü amaçlari önceden tanimlanmis veri olarak kabul eden bir islevselcilik, uzmanligin tartisilmaz konumuna dayali teknokratik bir araçsalcilik ve isçiyi firmanin etkinligi için bir insan kaynagi olarak gören bir faydacilik bulunmakta. Gaulejac'a göre hizla yayilan ve son derece tehlikeli bir salgin hastalikla karsi karsiyayiz. Sayet hakliysa dogru bir teshis ve etkili bir tedavi için kaybedecek vakit yok. Elinizdeki çalisma ise böylesi bir iyilesme girisimi için iyi bir baslangiç.