Özbek Klasik Müziği ve Tarihi

Abdurauf Fitrat tarafindan ilk olarak 1927 yilinda Özbekistan Devlet Nesriyati araciligiyla 3053 adet olarak yayimlanan bu eser, Özbek klasik müzigi tarihinin belirli bir dönemini kapsamaktadir. Yazar, Özbek müzigiyle ilgili çalismalarin yeteri kadar yapilmamasindan ve konuyu ele alabilecek musikisinaslarin da o dönemde olmayisindan yakinmistir. Eser genel anlamda sark musikisinden bahsederek anlatima baslar. Özbek müzik gelenegindeki halk küyleri, çalgilari, genel Türk musikisi tarihi, on iki makam, sesmakam küyleri ve subelerinden bahsetmektedir.Kitap içerisinde çesitli konular ele alinmis olup Sefiyüddin Urmevi, Abdulkadir Meragî, Necmeddin Kevkebî ve Rauf Yekta gibi büyük müzikologlarin çalismalarindan ayrica bahsedilmistir. Kitapta siklikla müzik kavrami ve terimleri kullanilmis, çesitli edebî eserlerde yer alan unutulmus çalgilarimizin isimlerine ve özelliklerine de genis yer verilmistir. Bu çalgilardan bazilari ayalgu, isret, küngüre, rühefza isimli çalgilardir. Ayrica, günümüz Özbek halk çalgilarindan tanbur, mizrap, dutar, rübap, kobuz-kovuz, çeng, giccek, ney, kosney, sürney, balaban, kerney, daire ve nagara gibi çalgilarin; tarifi, tarihi, ölçüsü, icra sekli ve icracilari hakkinda genis bilgiler verilmistir. Bu özelligiyle, döneminde organoloji yönünden zengin bir kaynak niteligi tasidigi görünmektedir.Elinizde tutmus oldugunuz “Özbek Klasik Müzigi ve Tarihi” adli bu eser, XX. yüzyil baslarindaki Türkistan makam musikisini anlamamiza yarayacak en degerli kitaplardan biridir. Geçmiste Arap ve Kiril harfli olarak yayimlanmis olan bu kitabin her iki nüshasi karsilastirilarak yayima hazirlanmistir. Kiril nüshasindaki eksik ve yanlislar Özbek filolog ve müzikologlarin görüsleri dogrultusunda düzeltilmistir. Müzikbilim, dilbilim ve tarih yönünden önemli verilere sahip olan eserin gelecekte yapilmasi muhtemel yeni çalismalara isik tutmasini temenni ediyoruz.