Şair Tezkireleri

"Sairlerin hal ve dereceleri hakkindaki bilgileri toplamak güç istir. Zira siir yazma eski zaman-lardan beri insanlar arasinda yaygin bir sanattir; siirlerin yazildigi dillerse sene ve devirlerin ge-çisi ile halden hale ve sekilden sekile girdiginden bunlari anlamak güçlesmistir ve sairlerin ek-serisinin isimleri gizlilik perdesi altinda kalmistir.Bununla beraber ben, bu sairlerden yüce isimleri tarihlerde ve risalelerde zikredilen ve adlari sanlari halk arasinda meshur olan bir kismini seçtim. Bunlarin hepsi fazilet sahibi olup siirde mahirdirler ve sultanlarin yaninda iyi kabul ve hürmet görmüslerdir.Bu kitabi tipki gökler gibi yedi tabakaya ayirdim. Bunun her tabakasinda tahminen yirmi kadar fazildan bahsedilmektedir. Ayrica bu tabakalara, bazi fevâid ile Arap sairlerinin hayatindan bahseden bir mukaddeme ve bugün serefli sahsiyetleriyle cihani süsleyen fazil ve sairlerin ah-valine dair bir hatime ekledim. Bu cüretime vâkif olan fazillar af ve islah etegini benim hatala-rim üzerine örterler ve bu hareketimi kötülemeye çalismazlar."1431 yilinda Semerkand'da dogan Devletsah bin Alaüddevle Bahtsah Gazi-i Semerkandî, soylu bir Türk ailesinden gelmektedir. Babasi Alaüddevle Isferayî, Timurlu hükümdarlarindan Sahruh'un nedimlerinden biriydi. Yasaminin büyük bölümünü saraylarda geçirdikten sonra resmi görevlerini birakarak Horasan'a babasindan kalan çiftlige çekildi ve 1495 yilinda orada öldü.Döneminin ünlü hükümdarlarindan Hüseyin Baykara ve Ali Sîr Nevaî'nin meclislerine sik sik katilmasinin ve onlarin yardimlariyla kültürel ortamlarda zaman geçirmesinin ardindan en bilinen eseri olan Sair Tezkireleri'ni (Tezkiretü's-Suara) 1487 yilinda tamamladi. 9. yüzyildan kendi dönemine kadar yasamis olan Iranli sairlerin hal tercümelerini, yani hayat öykülerini aktaran bu yapiti zaman içinde büyük ün kazanacak ve benzeri birçok tezkireye örnek olusturacaktir.Ciltli: