Tarih Bozumu Tarih Sosyolojisi Denemeleri

Toplumlarin olusumdan ve devamliliginda ortaj tarih anlayisinin önemi nedir? Toplumlarin kültürel, ahlaki, dini ve siyasi birliktelikleri, tarihlerinin olusumuna nasil etki ederler? Tarih anlatilarinin mesruiyet temelleri nelerdir? Toplumsal ortakliklarin ve tarih bilincinin bitmesiyle ortaya çikan tarih bozumu. Tarih bozumunun ortaya çikmasinda küresellesmenin etkileri nelerdir? Tarih olusturacak malzemeden bir “ortak tarih”in olusabilmesi için herseyden önce bugünün insanlarinda bir ortaklik kurma iradesinin olusmasi gerekir. Eger insan gruplarinin, birbirleriyle münasebetleri temellendirebildikleri, bir aradaliklarini belli bir geçmise ve hukuka dayandirabildikleri bir ortaklik hissi ve iradeleri yoksa ortak tarih kendiliginden silinir. Bu irade olustugunda ise ortak tarih kendiliginden olusur. Tarih bir ortaklik isiyse birbirleriyle bir ortaklik hissetmeyen insanlarin tarihlerinden de söz edilemez. Insanlarin ortaklik hissettikleri alanlarin azligi ayni zamanda herhangi bir tarih olasiliginin da tükenisine isaret eder. Korkariz ki bu olasilik, günden güne yogunlasan parçalanmislik, çözülme ve dagilma duygularinin yayginligi ölçüsünde bir kabus haline gelmektedir. Insanlarin herhangi bir tarih anlaminda bir tarihin tükenisinden, bir tarih bozumundan bahsedebiliriz. Bunda yasandigi söylenen ve günden gün etkisini de hissettiren küresellesmenin zamansallik yerine mekansalliga dayali isleyisinin etkisi oldugu söylenemez mi? Olabilir. Ancak degismeyen bir sey var ki, tarih ve tarihsellik anlatilari araciligiyla tedavülde dolasan milletlerarasi hiyerarsiler ve hegemonya iliskilerinin yerini küresel dünyanin örgütlenme biçimi almistir. Dün tarih galiplerin tarihiydi, bugün dünya (globe) egemenlerin dünyasi olmayi sürdürüyor. Tarih anlatilarinin en önemli kaynagi olan ulus-devletlerin fiili varliklari olmasa bile mesruiyet dayanaklarinin asinmasina, ilk etapta daha tikel ve mikro tarih anlatilarinin ikame edilmesi eslik etti, ama bu ikame kalici olamazdi. Tarih anlatisina yapilan itirazlar, belli bir tarih anlatisina duyulan kuskulari sanilandan fazla derinlestirerek, herhangi bir tarih anlatisinin tutunabilme zeminlerini yok etmis görünüyor. Bütün bu gelismeler tarih anlatilarinin bozulmasina yol açiyorsa da bu tarih bozumuna bir özgürlesim umudu eslik etmiyor. Sonuçta tarihin bozumu, ayni zamanda toplumsalligin da bozumuna delalet ediyor.