Tek Boyutlu İnsan İleri İşleyim Toplumunun İdeolojisi Üzerine İncelemeler

Tek-Boyutlu Insan tarihin ödünç degerleri üzerine kurulu “Protestan“ ya da “Bati“ uygarliginin özdeksel gönenci ile bagdasmayan törel yoksullugunu, uygarlasmayan uygarligini sergileyen bir duyunç basyapitidir. Tek-boyutlu insan bir soyutlama degil ama düsüncesiz-degersiz imgesi ile hergün karsilastigimiz Protestan Amerikalidir: Zencileri, Katolikleri ve Azinliklari ari ekininden dislayan özgür yurttas: Sorumlulugunu kaldiramadigi bir özdeksel güç ve gönenç üretmis, yalnizca kendi dünyasini degil ama bütün dünyayi nükleer cehenneme dönüstürmeyi göze almis pragmatik Amerikali. -Onda yasayan Reformasyonun ve Aydinlanmanin tinidir: yetkecilik ve bos inanç boyutu yalnizca yasanin “demir kafesi“ ve pozitif bilimin duyunçsuzlugu ile yer degistirmis, kendinde degil ama salt yararliginin terimlerinde yorumlanan demokrasi bu tek-boyutlu tinde salt bir iki-yüzlülük kurumu olmustur.Marcuse bu tinin utanç verici politik bilincini dünyanin tümü için model görüyor, çünkü saf özdekçiligiyle bunun anamalciligin ürünü oldugunu düsünüyordu. Ama belki de ironik bir anlamda haklidir, çünkü erdeminde köhnemis dünya tarihi gerçekten de çoktandir uygarligi paranin terimlerine indirgeyen Protestan ekinin ölçünlerinde yasanir olmus, bir örgütlenme ve etkililik basyapiti olan bu ekinsel model tarihin çürümüs tinlerinin önüne “uygar“ olmanin kalibini koymustur. Özgürlük bu ekindedir -amaçsizca yapmak ve amaçsizca yoketmek için. Dünyanin arta kalani ise sanki modern tarihten çekilmis, sanki bu yeryüzü onun kendisinin de degilmis gibi usdisi bir sorumsuzluk ve umursamazlik içine girmis, dünyayi dogasi ve insaniyla yoketmeyi göze alan bu modern kabadayiligi derin bir budalalik ve kayitsizlik içinde yalnizca seyretmektir- eger kendisi ayni çilginliga dogru hazirlanmiyorsa...(Arka Kapak)