Tevhidin Sırları Esraru’t-Tevhid fi Makamatı’ş-Şeyh Ebi Said

Muhammed ibn Münevver'in, dedesi Ebu Said'in menkibelerini anlattigi bu eser, yazildigi günden itibarenönemini korumustur.Ebu Said, tasavvuf tarihinde çok ender rastlanan derin bir ruhani hayat yasayan ve yasantisiniçevresindekilere etkili bir biçimde yansitan bir sûfîydi. Tasavvuftaki çizgisi Bayezid Bistamî, Hallac-iMansur ve Ebu'l Hasan Harakanî'ninkiyle hemen hemen ayniydi. Zor bir mücahede ve riyazetten ve çilelibir hayattan sonra ask ve vecd merkezli bir tasavvuf anlayisini yaymistir. Çesitli vesilelerle sema meclisleridüzenlemis, musiki dinlemis ve dinletmistir. Özellikle devlet adamlari, esnaf ve tüccarlarla da iyi iliskilerkuran ve onlarin saygilarini kazanan Ebu Said'in bölgedeki nüfuzu da günden güne genislemistir.Bu eser, kendi dönemine kadar yazilan menakib kitaplari içerinde en önemli ve en ayrintili olanidir. Hembir sûfînin nasil olmasi gerektigi hem de sosyal hayatin renklerini yansitmasi açisindan çok zengindir.Ziyafetler, kisiler, toplumsal katmanlar, siyasi olaylar, ulema ve tekke mensuplarinin iliskileri vb. birçokkonuya deginilir. Dolayisiyla bu eser, Islâm toplumlarini yüzyillarca etkileyen tasavvuf düsüncesininpratik hayattaki yansimalarini göstermesi açisindan Sarkiyatçilarin erken kesfettikleri eserlerden olmustur.