Türk Dünyası Destancılık Geleneği Ve Destanlar

TÜRK DÜNYASI DESTANCILIK GELENEĞİ VE DESTANLAR
Halk edebiyatı açısından zengin bir birikime sahip olan Türk Dünyasının destanları, kültürü, dünyaya bakışı ve dünyayı algılayışı, değer yargılarını, millî hafızayı, sözlü tarihi yansıtması açısından çok önemli bir mirastır. Son çeyrek asırda, büyük bir kısmı arşivlerde kayıtlı olarak kalmış olan bu zengin birikimin birçoğu yayımlanmıştır. Gün ışığına çıkan bu eserler başka dillere de aktarılarak daha çok araştırmacı tarafından ulaşılabilir hâle gelmiştir. Bu sayede birçok araştırma ve incelemenin gerçekleşmesi, geleneğin ve eserlerin değerlendirmesinde daha geniş malzemeye ulaşılmasına imkân sağlamıştır. Söz konusu birikim, bu çalışmada destanların sınıflandırılması, yaygın olarak kullanılan motifler, destanların tarihle bağlantısı, varyantlaşma, daireleşme gibi birçok açıdan değerlendirilmiştir.
Şimdiye kadar yapılan birçok önemli çalışmaya rağmen, Türk Dünyası destanlarının geniş bir listesi yayımlanmamıştır. Bu sebeple, kitapta, destan ve destancılık geleneğinin değerlendirilmesinin yanı sıra, geleneğin zenginliğini ortaya koymak üzere Türk Dünyası destan geleneğinde yer alan destanların listesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Bilindiği üzere, Türkiye Türkçesinde halk hikâyesi kavramı altında yer alan ürünler, Türk Dünyasında destan geleneği içinde değerlendirilir. Bu sebeple, Anadolu sahasında halk hikâyesi diye adlandırılan örnekler de listeye dâhil edilmiş, Türk Dünyası destancılık geleneğiyle halk hikayeciliği arasındaki benzerlikler ile repertuar ortaklığı değerlendirilmiştir.