Vatandaşlık Gelirine Doğru

"Çalismayana ekmek yok"... Sorgusuz sualsiz kabul edilecek bir gündelik hikmet gibi geliyor kulaga. Kapitalist sistemin zihinlerde "dogallastirdigi" bir kabul... Oysa biliyoruz ki, çalisacak is bulabilmek, tercihe bagli degil; dolayisiyla çalismamanin "tembellik" ya da "asalaklikla" hiç ilgisi olmayan nedenleri var. Ayrica, çalisamayacak durumda olanlarin da var oldugu malûm. Bunlari hatirlayinca, asil hikmet su soruyu sormakta: "Çalismayan, çalisamayan, ölsün mü?" Toplumun, çalis(a)mayanlara ve yoksullara karsi bir sorumlulugu yok mu?Thomas More'dan Thomas Paine'e, Charles Fourier'den John Stuart Mill ve Bertrand Russell'a dek birçok düsünürün, kapitalizme yönelttigi temel bir ahlâkî itirazin hareket noktasi, bu yalin sorulardi. Ayse Bugra ve Çaglar Keyder, derledikleri makalelerle, bu düsünsel mirasa da yaslanarak, temel gelir veya vatandaslik geliri kavramini tartismaya getiriyorlar: Her vatandasa, sadece bu toplumun bir ferdi olmalariyla hak ettikleri, kosulsuz bir asgari gelir...Neoliberalizmin verimsizligi "degersiz hayat" addeden küstahliginin da, sosyal refah devletinin parlak zamaninda is gören korporatist anlayisin da, temel gelirin bir sosyal hak olarak kurumlastirilmasini "palyatif tedbir" olarak küçümseyen radikal çehreli sinik yaklasimlarin da disinda bir açilim bu. Emek piyasasina degil sosyal haklara dayali çözümlere vurgu yapan, meseleyi teknokratik degil ahlâkî-politik olarak koyan bir açilim. Derlemedeki katkilar, farkli ülkelerdeki deneyimleri ve konunun degisik boyutlarini gündeme getiriyorlar.