Yüzler Hali Söyler Risale-i Kiyaset-i Firaset / İlm-i Firaset

Insan bedeni ve özelde de insan yüzü ilâhi hikmetin cüzlerinden biri. Her insan, öncelikle yüzüyle biricik ve essiz. Ve bu özelligiyle yüz, insanin insana açildigi ilk kapi. Her sey bundan sonra basliyor. Insanin insan kardesleriyle ilk iletisimi çogu zaman baska bir seye hacet birakmayacak sekilde gözün yüze açilmasiyla, yüzün göz tarafindan algilanmasiyla gerçeklesiyor.
Insan yüzü suskun bir lisandir denmis. Ruh ve sîmâ bir nevi ayni lisani konusuyorlar. Çünkü her sîmâ yaratilisiyla ruhun dilini terennüm ediyor: Yüzler var güvenli bir liman… yüzler var kapali bir kutu... yüzler var heves avcisi, insanin bitmeyen özlemi… yüzler var tamamlanmamis... yüzler var baskasinin hasreti ve kendisinin gurbeti... yüzler var baskasina yargiç, kendine gafil… yüzler var baskasina zalim, kendisine hain... yüzler var perdesi hiç inmeyen bir tiyatro… yüzler var baskasina tehdit, kendisine istismar… yüzler var baskasina küçümseme, kendisine kibir...
Kadim zamanlardan baslayarak hikmet erbablari, filozoflar ve psikologlar insanin görünüsü ve yüzünden hareketle mizaci, kisiligi ve ahlâki hakkinda dile getirdikleri görüslerini kiyafetnâme, ilm-i firâset, ilm-i sîmâ, fizyonomi diye adlandirdiklari disiplinler içinde ele aldilar. Medeniyetimizden Kindî, Muhyiddin Arabî, Fahreddin Razî, Hamdullah Hamdi, Erzurumlu Ibrahim Hakki... Bati medeniyetinde ise Hipokrat, Lavater, Kretschmer, Sheldon... bunlardan bazilari. Çagdas filozoflar da "insan yüzdür" dediler ve yüzü "etik varolusun, insanî gerçekligin baslangici" olarak gördüler.
Ilm-i Firâset'te sadece insan yüzü degil, insanin görünen bütün uzuvlari ile mizaçlar, huylar, dimag, kalp, insanin dönemleri, insan türlerinin ahlâki, irklar, beldeler, mekânlar ve iklimler açisindan insan gerçegine yapilan bir arastirma söz konusu. Insanin hakikatinin dis ve iç yüzünü birlikte ele alan Ilm-i Firâset bu konuda yazilmis ve kendisinden önce yazilanlari sistematik bir sekilde ve ilmi bir disiplin içerisinde ele alan yetkin bir çalisma.